တၢ်မုၢ်လၢ်, တၢ်မၤနၢၤအထီ
ပှၤမၤလိပီၣ်လဲၣ်ဂ့ၢ်ကျိၤ (Oceanographer) စ့ဘယၣ် အါ (Sylvia Earle)န့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်ထံၣ်ဘၣ် ပီၣ်လဲၣ်အလၢၢ်သိၣ်ကျိၤတဖၣ် ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ် မံးရှၢၣ်လါအဲး (Mission Blue) တၢ်ကရၢကရိ လၢကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတဖၣ် “hope spots” လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်လီၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲ “တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်,” ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်လၢ ကမၤဘၣ်ဒိပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်တိာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ, တၢ်ကဟုကယာ်က့ၤတၢ်လီၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပှၤသ့စဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်ထံၣ်ဝဲ, တၢ်အတဝၢတဖၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ထံဖံးခိၣ်အဖီလာ်တဖၣ် အတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်က့ၤအသးဂ့ၤဂ့ၤ, ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢ တၢ်သးသမူကလုာ်ဖိတဖၣ် ကလီၤမၢ်ဘူးထီၣ်လံအဃိ ဘၣ်တၢ်ကၢၤက့ၤ, ကတီၤက့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၃:၆-၉ န့ၣ် ပှၤကွဲးထါအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်, ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်, ဒီးတၢ်လၢအမၤဝဲခဲလၢာ် ကအိၣ်စံၣ်အိၣ်ကျၢၤအဂီၢ် မၤလီၤတံၢ်ဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၁-၁၉ အပူၤပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပၢဆှၢ စၢၤသွဲၣ်အစိၤစိၤ, ဒီးဘီမုၢ်တဖၣ် အသိးအဃိ, ထဲဒၣ်ယွၤတဂၤဧိၤ ကမၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤ တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ်,…
ဖိခွါစ့ၢ်ကီးဂဲၤထၢၣ်
Ernest Hemingway (အၢနဲး ဟဲမ့ၣ်ဝ့) အလံာ်တၢ်တဲဖးထီအပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ အတံၤသကိးလၢအီသံးဆူၣ်မးတဖၣ်ဒီးလၢတယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် တၢတဘျီန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် မၤဟးဂီၤတၢ် ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ လိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဆီမ့ၢ်ဂ့ၤ, အပူၤလီၢ်ခီမဲာ်တဖၣ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဃိ လၢတၢ်မၤမုာ်က့ၤအသးအဂီၢ် မၤမူးအီၣ်အီမုာ်လၤတဖၣ် တၢ်ဂုာ်လဲၤဖျိကွၢ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်ဟးအိၣ်ဟးမံတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကမၤဘျါက့ၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ထီဘိန့ၣ် တၢ်အီသံးမ့ၢ် တၢ်တမံၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်သးခုတအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် နီတဂၤဘၣ်.
ဟဲမ့ၣ်ဝ့ အလံာ်အခိၣ်တီ ‘The Sun Also Rises’ (မုၢ်ဟဲထီၣ်စ့ၢ်ကီး) အိၣ်ဟဲလိၤလိၤ ဖဲ စံၣ်တဲၤတဲ ၁:၁ န့ၣ် စီၤပၤရှလိၤမိၤ ပာ်ဖျါလီၤအသး ဒ်အမ့ၢ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၂ ပာ်ဖျါဝဲ လၢ အမၤလိန့ၢ် “တၢ်ခဲလၢာ် မ့ၢ်တၢ်ကလီကလီ”,ဒီးလၢ အဆၢဖိ ၃ အပူၤသံကွၢ်ဝဲ “ပှၤကညီဖိလၢ အမၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အန့ၢ်ဘျုးတၢ်မနုၤလဲၣ်”…
တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်အဂီၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်အသီ
လါယနူၤအါရံၤ တၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီ | တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ
ကၠိ(Joe)တဂၤ ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်အီၤဆူဃိာ်ပူၤဝံၤန့ၣ် အသးပူၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်အတၢ်အိၣ်မူ ကတၢၢ်လံန့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤကမၣ်တၢ်န့ၣ် ဒိၣ်တလၢအဃိ, အဲၣ်ဒိးဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲ (ကမၤသံလီၤ အသး) လၢကမၤဟါမၢ် အတၢ်ကမၣ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ
. အပူၤကွံာ် မုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ်, ကၠိအီသံးမူၤဒီး နီၣ်သိလ့ၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်,…
ပတၢ်မ့ၢ်တၢ်အသီ လၢယ့ၣ်ရှူးအပူၤ
ဖဲကၠိဖိတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢဘျီၣ်ရိဖှိၣ်အကတီၢ် ယဖိခွါကတိၤလီၤတၢ်ကတိၤဖိအံၤ “ယတမ့ၢ် ပှၤလၢ ယမ့ၢ်တ့ၢ်တဂၤဘၣ်. ယမ့ၢ်ပှၤအသီလီၤ.” လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ ဆီတလဲ တၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠီဖရံၣ် (Geoffrey)န့ၣ် တဘျီမ့ၢ် ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး ဟဲရိၣ်အ့ (heroin) ဒီးထံၣ်လီၤက့ၤအသး ဒ်အမ့ၢ် ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ ဒီးပာ်မၤကမၣ်တၢ် တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခဲကနံၣ်အံၤ ထံၣ်လီၤက့ၤအသး ဒ်သိးလၢ ယွၤအဖိတဂၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၂ ကရံၣ် ၅:၁၇ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ခီဖျိ အၢၣ်လီၤအီၤလီၤ ပှၤလၢ - “ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်အိၣ်လၢ ခရံာ်အပူၤ ဒီးမ့ၢ်အမ့ၢ်တၢ်တ့အသီလီၤ. တၢ်လီၢ်လံၤတဖၣ်ပူၤကွံာ်ဝဲ, ကွၢ်ကွၢ်, တၢ်ခဲလၢာ်ကဲလၢအသီလံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ကွၢ်ဖဲပကမ့ၢ် ဒီးကွၢ်ဖဲ ပကမၤ လၢပတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ် ပမ့ၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးတူၢ်လိာ်တၢ်ပျၢ် ပတၢ်ဒဲးဘး ဟ့ၣ်ခီဖျိဝဲ လၢအထူၣ်စုညါန့ၣ်ဒီး ပကဲထီၣ် ပှၤအသီတဂၤလံန့ၣ်လီၤ. လၢဧ့ၤဒၣ်တၤသၣ်လီၢ်လံၤလံၤ, တၢ်သးကလၢၢ်ဘၣ်…
